Światowe Geoparki UNESCO w Polsce

W województwie Lubuskim, tuż przy granicy polsko-niemieckiej, znajduje się wpisany na listę Światowego dziedzictwa UNESCO Park Mużakowa księcia Pucklera oraz Geopark Łuk Mużakowa, znajdujący się na terenie Parku Krajobrazowego Łuku Mużakowa. Warto więc poświęcić kilka dni na zwiedzanie tych okolic, ponieważ sam Park Mużakowa znajdujący się zarówno po polskiej, jak i po niemieckiej stronie, to około 700 hektarów! Od razu zaznaczymy, że zarówno Park Mużakowa założony przez księcia Pucklera, jak i Geopark, najlepiej jest zwiedzić na rowerze, ze względu na duże odległości, ale też dobrze przystosowane do rowerów ścieżki. Park Mużakowa, czyli park w stylu angielskim, opisaliśmy w osobnym artykule, natomiast tutaj skupimy się na Geoparku Łuk Mużakowa. Przy samym Geoparku znajdują się 3 parkingi, a przy nich ścieżki prowadzące do głównych atrakcji. Szlak „Dawna Kopalnia Babina”, jak sama nazwa wskazuje, znajduje się na terenie dawnej kopalni węgla. Od lat 20 XX wieku wydobywano tam intensywnie węgiel brunatny, ale kopalnia przestała funkcjonować w 1973 roku. Kopalnia i wydobycie węgla bardzo mocno wyniszczyły naturę na tym obszarze. Obecnie największą atrakcją ścieżki geoturystycznej są zaskakująco barwne kolorowe jeziorka. Powstały one poprzez zalanie dawnych wyrobisk lub zapadnięcia się podziemnych korytarzy, które następnie wypełniły się wodą. Gleba jest tutaj bogata w różne minerały, dlatego też jeziorka przybierają różne barwy. Na terenie Geoparku zobaczymy więc błękitne, turkusowe oraz rdzawo-czerwone jeziorka! Pamiętajcie, że intensywność koloru zależna jest od wielu czynników, takich jak choćby pora roku, kąt padania słońca czy poziom wody. Obszar ten jest obecnie jednym z najpiękniejszych przykładów regeneracji środowiska po wyniszczającej działalności człowieka. Dziś dawna Kopalnia Babina jest częścią Geoparku Łuk Mużakowa i pełni funkcję edukacyjno-turystyczną. Geopark Łuk Mużakowa znajduje się na dużo większym obszarze Parku Krajobrazowego, którego celem jest ochrona polskiej części moreny czołowej ukształtowanej przez lądolód ponad trzysta tysięcy lat temu. W sercu Parku Krajobrazowego znajduje się barwna mozaika polodowcowych jezior, dolin i wzgórz, więc warto jest spędzić tu kilka niespiesznych dni na spacerach i przejażdżkach rowerowych!

Geopark Kraina Wygasłych Wulkanów obejmuje region Gór i Pogórza Kaczawskiego. Jego całkowita powierzchnia to 1290 km². Jest to mało znane miejsce na mapie Polski, a szczególnie latem naprawdę jest tutaj co robić! Kraina Wygasłych Wulkanów to nieformalne, ale bardzo często używane określenie części Dolnego Śląska pomiędzy Legnicą, Jelenią Górą i Strzegomiem (około półtorej godziny jazdy samochodem lub pociągiem od Wrocławia), której szczególnym znakiem jest występowanie skał pochodzenia wulkanicznego. Współcześnie w Polsce nie mamy oczywiście żadnych aktywnych wulkanów, a ostatnie erupcje wulkaniczne na naszych ziemiach wydarzyły się bardzo dawno temu, bo aż kilka milionów lat wstecz! Geologiczny zapis wulkanizmu w Krainie Wygasłych Wulkanów jest jednak bardzo bogaty i obejmuje około pół miliarda lat i właśnie w tej krainie można zaobserwować wiele pagórków w formie stożków, które stanowią pamiątkę po wulkanach sprzed milionów lat. Kraina Wygasłych Wulkanów nie pokrywa się z jednym regionem geograficznym, a obejmuje tereny zróżnicowane pod względem wysokości, ukształtowania powierzchni, zalesienia i użytkowania ziemi. Znaleźć można tu jaskinie, głębokie przełomy rzeczne, a także słynne skały i minerały. Co roku, w Lwówku Śląskim, odbywa się Lato Agatowe, a samych Agatów można z powodzeniem szukać samemu lub podczas warsztatów. Jeżeli jesteśmy już przy temacie warsztatów, to bardzo polecamy przyjechać do Krainy Wygasłych Wulkanów latem, bo wtedy odbywają się tam przeróżne spotkania, pokazy, warsztaty i atrakcje. W trakcie takich warsztatów będziecie mieli okazję zobaczyć nietoperze, płukać prawdziwe złoto, przejechać się bryczką u stóp wygasłego wulkanu i odnależć przepiękne agaty! Oczywiście to tylko część atrakcji, które czekają na turystów w tej pięknej okolicy. Zachęcamy gorąco do wejścia na stronę: https://www.gorykaczawskie.pl, gdzie znajdziecie szczegółowe informacje o tej piękniej krainie i atrakcjach. Przy okazji wizyty w Krainie Wygasłych Wulkanów, polecamy przyjechać do Sudeckiej Zagrody Edukacyjnej do Dobkowa, gdzie dowiecie się wiele o samym GEOparku, a także będziecie mogli zagrać w grę terenową!

Geopark Świętokrzyski zostały wpisany na Światową Listę UNESCO w 2021 jako pierwszy Geopark znajdujący się całkowicie w granicach Polski. Jest on położony jest w zachodniej części Gór Świętokrzyskich, czyli najstarszych gór w Polsce. Znajduje się w granicach administracyjnych pięciu gmin: Kielce, Chęciny, Morawica, Nowiny i Piekoszów. Wyróżnikiem Geoparku jest wyjątkowa georóżnorodność, związana z występowaniem na tym terenie skał osadowych reprezentujących wszystkie systemy geologiczne od kambru do czwartorzędu. Istotnym elementem dziedzictwa geologicznego Geoparku są liczne pozostałości po dawnej eksploatacji kruszców i surowców skalnych, funkcjonujące obecnie jako rezerwaty przyrody nieożywionej (m.in. Wietrznia, Kadzielnia, Ślichowice czy Jaskinia Raj). Obszar Geoparku Świętokrzyskiego z uwagi na unikalną georóżnorodność, jest również obszarem o wyjątkowej bioróżnorodności.  Najważniejszą cechą obszaru objętego granicami Geoparku jest obecność różnego typu zbiorowisk na relatywnie niewielkiej powierzchni. Bogactwo flory i fauny zaznacza się szczególnie mocno w części Geoparku objętej ochroną w ramach Chęcińsko-Kieleckiego Parku Krajobrazowego. Jakie atrakcje czekają na turystów w tym Geoparku? Geopark Świętokrzyski to jedyny zakątek na świecie, gdzie Piekło, Czyściec i Raj sąsiadują ze sobą na jednym obszarze! Mowa oczywiście o jaskiniach, w tym najpiękniejszej jaskini w Polsce nazwanej Raj, od niezwykle bogatej szaty naciekowej. Podążając tropami podziemnego świata, nie sposób pominąć Kadzielni, gdzie poza wędrówką po jaskiniach, można spróbować ekscytującej przejażdżki korzystając tyrolką. Z Kadzielni, niedaleko jest już na Wietrznię, gdzie możecie odwiedzić Centrum Geoedukacji. To miejsce, do którego warto udać się na samym początku, aby poznać geologiczne dzieje regionu. Podziwiając dewońską rafę, stając oko w oko z wielką rybą pancerną czy odbywając interaktywną podróż w kapsule czasu doświadczymy niezapomnianych emocji zdobywając wiedzę na temat Geoparku Świętokrzyskiego. Turystów zainteresowanych lokalną kulturą i tradycjami ludowymi, zachęcamy do wizyty w Parku Etnograficznym w Tokarni oraz Ośrodku Tradycji Garncarskich w Chałupkach!